Informacje dla rodziców odnośnie diagnostyki i pomocy dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

U dotkniętych nim dzieci obserwuje się objawy nieprawidłowego funkcjonowania we wszystkich obszarach rozwoju. Pierwsze symptomy pojawiają się zazwyczaj już u kilkunastomiesięcznych niemowląt. Warunkiem postawienia rozpoznania jest pojawienie się nieprawidłowości w relacjach społecznych, komunikowaniu się oraz w rozwoju funkcjonalnej lub symbolicznej zabawy przed 3 rokiem życia dziecka. Należy jednak podkreślić, iż autyzm diagnozuje się również u nastolatków, czy osób dorosłych. Brak terapii może prowadzić do głębokich zaburzeń funkcjonowania w późniejszym wieku.

Objawy

Nieprawidłowości charakterystyczne dla spektrum zaburzeń autystycznych dotyczą między innymi dysfunkcji w zakresie nawiązywania i wykorzystywania kontaktu wzrokowego do regulowania swoich relacji z otoczeniem (rodziną, kolegami) oraz w zakresie interakcji społecznych. Najczęściej dziecko nie nawiązuje kontaktu wzrokowego lub jest to kontakt bardzo krótkotrwały.

Autyzm będąc całościowym zaburzeniem rozwoju wpływa na wszystkie obszary funkcjonowania dziecka. Powoduje: zaburzenia relacji społecznych i kontaktu, trudności z podporządkowaniem się regułom społecznym wynikające z braku ich zrozumienia. Znaczna część dzieci autystycznych jest niemówiąca, nie komunikuje się gestem, ma trudności ze wskazywaniem, naśladowaniem, spełnianiem poleceń. U dzieci autystycznych, które mówią, często pojawiają się tzw. echolalie. Nie potrafią one samodzielnie tworzyć dłuższych - rozbudowanych wypowiedzi, mają trudności z inicjowaniem i podtrzymywaniem konwersacji / dialogu. Cechuje je ograniczenie lub brak rozumienia pojęć abstrakcyjnych. Nawet wysoko funkcjonujące osoby dotknięte zaburzeniami ze spektrum autyzmu przejawiają problemy z pragmatyką języka. Obserwuje się u nich trudności w zachowaniu: zaburzenia koncentracji uwagi, stereotypie i rytuały, koncentrwanie się na niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów. Niejednokrotnie pojawiają się zachowania autoagresywne i agresywne.

Nasilenie poszczególnych objawów u jednej osoby może być skrajnie silne, podczas, gdy u innej ledwo zauważalne. Im starsze dziecko tym więcej można zaobserwować w jego zachowaniu zaburzeń wtórnych, będących konsekwencją autyzmu. U niektórych dzieci autystycznych występują także zaburzenia dodatkowe (niepełnosprawności sprzężone), takie jak: upośledzenie umysłowe, mózgowe porażenie dziecięce, wady wzroku, słuchu itp.

Wczesna diagnoza i wielokierunkowa terapia jest szansą na poprawę funkcjonowania dziecka w wieku późniejszym, a nawet szansą na „normalne życie”.

Opracowany program terapeutyczny powinien być kompleksowy, indywidualnie dostosowany do potrzeb danego dziecka, tak by jak najefektywniej wspierać jego rozwój.

AUTYZM-GDZIE SZUKAĆ POMOCY?

Rodzicu, jeżeli czujesz, że rozwój Twojego dziecka nie przebiega harmonijnie i budzi Twój niepokój, zapraszamy Cię na konsultację do współpracującej z naszym przedszkolem Niepublicznej Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej KOMPAS w celu przeprowadzenia badania przesiewowego MCHAT-RF. Możesz także spróbować samodzielnie wypełnić test w domu .

W zależności od wyniku badania nasi specjaliści z Poradni mogą zasugerować konsultację u lekarza – psychiatry dziecięcego lub skierują Państwa na dalszą diagnozę do Publicznej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej lub innej placówki diagnostycznej.

Podczas procesu diagnostycznego bardzo pomocna jest nie tylko sama obserwacja dziecka i jego dokumentacja medyczna, ale wszystkie informacje od rodziców / opiekunów, dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości odnośnie zachowania dziecka warto robić notatki, zdjęcia, nagrania, które mogą ułatwić specjalistom ocenę funkcjonowania dziecka.

W przypadku podejrzenia występowania u dziecka zaburzeń ze spektrum autyzmu, zgłoś się do:

Wybrane placówki diagnozujące zaburzenia za spektrum autyzm u dzieci w ramach NFZ (w Warszawie i okolicy)

1. Fundacja Synapsis Ośrodek dla Dzieci i Osób Dorosłych z Autyzmem oraz Innymi Zaburzeniami Rozwojowym
Warszawa, ul. Ondraszka 3
22 825 87 42
www.synapsis.org.pl

2. Instytut Psychiatrii i Neurologii – Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci
Warszawa, ul. Sobieskiego 9
22 458 26 11
www.ipin.edu.pl

3. Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna nr 10
Warszawa, ul. Wrzeciono 24
22 835 03 48
503 321 090
519 823 869

www.ppp10@edu.um.warszawa.pl

4.Ośrodek Wczesnej Interwencji Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci
Warszawa, ul. Pilicka 21
22 844 0637
www.owi.itp.net.pl

5. Instytut Matki i Dziecka Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci
Warszawa, ul. Kasprzaka 17 A
22 327 73 33
www.imid.med.pl
6. Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Warszawie Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii
Warszawa, ul. Koszykowa 79 A
22 468 25 01
www.centrumzagorze.pl

7. Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii
Warszawa, ul. Dzielna 7
22 468 25 47
www.centrumzagórze.pl

8. NZOZ Poradnia Rehabilitacyjna dla Dzieci Krasnal Poradnia autyzmu
Warszawa, ul. Śreniawitów 12
22 884 43 30
www.krasnal.org.pl

9. Międzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy Poradnia Zaburzeń Komunikowania
Kajetany, ul. Mokra 17
22 356 03 01
www.hwhc.ifps.org.pl

10. Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Józefowie Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii
Józefów, ul. 3 maja 127
533 332 570
www.centrumzagorze.pl

Formy wsparcia dzieci i rodziców dzieci ze zdiagnozowanymi zaburzeniami ze spektrum autyzmu, świadczenia zdrowotne i rehabilitacyjne (w ramach NFZ):

• Pomoc w ramach ubezpieczenia zdrowotnego
  
• Poradnie dla osób z autyzmem
  
• Podmioty lecznicze
  
• Placówki organizacji pozarządowych
  
• Prywatne placówki diagnostyczno-terapeutyczne
  
• Terapie wspomagające
  

Pomoc oferowana w ramach systemu edukacji (placówki publiczne i prywatne):

• Świadczenia poradni psychologiczno-pedagogicznych
  
• Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
  
• Placówki przedszkolne i szkolne dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  

Wsparcie oferowane w ramach pomocy społecznej:

• Specjalistyczne usługi opiekuńcze
  
• Świadczenia pieniężne – zasiłek celowy
  
• Praca socjalna i poradnictwo specjalistyczna
  

Świadczenia socjalne dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin:

• Zasiłek pielęgnacyjny
  
• Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami
  
• Świadczenia pielęgnacyjne
  
• Specjalny zasiłek opiekuńczy
  

Dofinansowanie ze środków PFRON:

• Turnus rehabilitacyjny
  
• Dofinansowanie likwidacji barier technicznych oraz komunikacyjnych
  

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych:

Zasady gospodarowania środkami Funduszu określa pracodawca zgodnie z ustawą. Fundusz przeznaczony jest na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

ORZECZENIE O KSZTAŁCENIU SPECJALNYM

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest podstawowym dokumentem w edukacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje Zespół Orzekający publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, przy czym wydanie orzeczenia zawsze odbywa się na wniosek rodziców / opiekunów prawnych dziecka lub dorosłego ucznia, a w przypadku niektórych zaburzeń i schorzeń, takich jak n.np.: wady słuchu, wzroku, autyzm i zaburzenia pokrewne, poradnia specjalistyczna, wyznaczona przez Kuratorium Oświaty.

Poradnie obowiązuje rejonizacja ze względu na adres przedszkola, do którego uczęszcza dziecko. W przypadku dzieci młodszych lub dzieci, które nie uczęszczają do żadnej placówki edukacyjnej, rodzice powinni zgłosić się do poradni właściwej ze względu na miejsce zamieszkania.

Aby uzyskać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, należy zgłosić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej z zaświadczeniem lekarskim, potwierdzającym zaburzenia lub chorobę dziecka. Pomocne będą również: opinia z przedszkola oraz od specjalistów, np. psychologa, logopedy, terapeuty integracji sensorycznej, fizjoterapeuty.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego albo okresu kształcenia w danej placówce. Etapy edukacyjne w rozumieniu prawa oświatowego to:

• edukacja przedszkolna (obejmująca zerówkę, nawet jeśli jest to zerówka szkolna)
  
• nauczanie początkowe (klasy 1-3),
  
• nauka w klasach 4-6, gimnazjum,
  
• szkoła ponadgimnazjalna.
  

Podczas wizyty w poradni dziecko jest badane przez specjalistów: psychologa, pedagoga oraz logopedę, a orzeczenie wydaje Zespół Orzekający.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zawiera kolejno:

• diagnozę dziecka,
  
• zalecaną formę edukacji (m.in. oddział masowy, integracyjny, specjalny, szkoła zorganizowana w młodzieżowym ośrodku socjoterapeutycznym),
  
• zalecane formy rewalidacji, terapii i pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
  
• sposoby realizacji specjalnych potrzeb edukacyjnych.